Chuyển đến nội dung chính

Những hiểu lầm về hoạt động trải nghiệm trong dạy học Lịch sử

Hoạt động trải nghiệm là nội dung bắt buộc trong Chương trình giáo dục phổ thông mới. Tuy nhiên, không phải tất cả giáo viên lịch sử ở trường phổ thông đều nhận thức đầy đủ về hoạt động này.
Giờ học Lịch sử của học sinh Trường THCS Lý Tự Trọng (Quảng Trị)
Giờ học Lịch sử của học sinh Trường THCS Lý Tự Trọng (Quảng Trị)

Không phải là hoạt động ngoại khóa

Trong kết cấu Chương trình giáo dục phổ thông mới, hoạt động trải nghiệm (HĐTN) được thực hiện ở cấp tiểu học và HĐTN, hướng nghiệp được thực hiện ở cấp THCS và THPT. HĐTN là hoạt động giáo dục có vị trí độc lập trong chương trình, đồng thời cũng được khuyến khích vận dụng vào dạy học các bộ môn, trong đó có Lịch sử.

Qua trao đổi với các giáo viên Lịch sử, một bộ phận quan niệm rằng HĐTN trong chương trình mới chỉ là sự thay đổi tên gọi các hoạt động ngoại khóa, hoạt động ngoài giờ lên lớp trong chương trình GDPT hiện hành. Do đó, HĐTN có thể không bắt buộc phải thực hiện mà tùy thuộc vào điều kiện của mỗi trường.

Mặt khác, một số GV còn cho rằng việc thực hiện HĐTN là thuận lợi và phù hợp hơn với các bộ môn KHTN. Còn với đặc trưng của tri thức lịch sử, là những sự kiện đã diễn ra trong quá khứ, không lặp lại, không thể thí nghiệm y nguyên và cách xa với nhận thức của HS về không gian và thời gian thì việc tổ chức HĐTN trong quá trình dạy học Lịch sử là không hề đơn giản.

Nói về vấn đề này, PGS.TS Trịnh Đình Tùng - Giảng viên khoa Lịch sử Trường Đại học Sư phạm Hà Nội cho rằng: Thực ra về mặt hình thức, một số HĐTN có thể giống với hoạt động ngoại khóa lịch sử. Tuy nhiên ở đây có sự khác biệt về bản chất, phương thức thực hiện cũng như sự tác động đối với sự phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh.

Ở một số nước, HĐTN vẫn được coi là hoạt động ngoài giờ lên lớp và thực hiện mục tiêu chủ yếu là phát triển phẩm chất và năng lực của người học. Trong khi đó, mục tiêu của dạy học bài nội khóa trên lớp chủ yếu là phát triển trí tuệ của học sinh.

Hiện nay, hình thức của một số hoạt động ngoại khóa, thực hành là rất gần với HĐTN, nhưng trong quá trình thực hiện, GV vẫn là người tham gia trực tiếp, can thiệp sâu vào quá trình tổ chức và thực hiện các hoạt động chuyên môn hơn là để cho học sinh chủ động tự xây dựng kế hoạch, phân công, tổ chức thực hiện, tự đánh giá trên cơ sở kinh nghiệm, cảm xúc và nhiều trạng thái tâm lí khác của người học.

HĐTN nhấn mạnh đến vai trò định hướng, cố vấn của nhà giáo dục. Các thầy cô không tổ chức, phân công, tham gia trực tiếp các hoạt động với HS mà chỉ là người hướng dẫn, hỗ trợ, giám sát hoạt động của tập thể hoặc cá nhân. HS đóng vai trò là người trực tiếp tự tổ chức, hoạt động một cách chủ động. Kết quả đầu ra là phẩm chất, năng lực thực tiễn, năng lực sáng tạo của HS.

Tri thức lịch sử phản ánh về quá khứ, cái đã qua của xã hội loài người. Song trong các hoạt động giáo dục lịch sử, GV hoàn toàn có thể hướng HS tham gia các HĐTN phù hợp như: Trải nghiệm tinh thần, tình cảm, xã hội, trải nghiệm mô phỏng.

Tập trung đào tạo đội ngũ giáo viên

Các HĐTN trong dạy học lịch sử không chỉ góp phần làm giàu tri thức lịch sử mà còn tác động mạnh mẽ đến việc phát triển năng lực, phẩm chất, đồng thời tạo hứng thú, phát huy tính tích cực học tập và hình thành xúc cảm lịch sử cũng như những giá trị tinh thần khác cho HS.

Từ nội dung của các khóa trình lịch sử VN, lịch sử địa phương và lịch sử thế giới, GV có thể định hướng nhiều chủ đề trải nghiệm cho HS khi tiến hành bài học lịch sử hoặc HĐTN cho HS khi tiến hành bài học lịch sử hoặc HĐTN bắt buộc trong Chương trình GDPT mới. Trải nghiệm là hoạt động GD không mới ở các nước có nền GD tiên tiến nhưng việc triển khai hiệu quả ở nước ta trong những điều kiện hiện nay là thách thức lớn, đòi hỏi mỗi GV và cả hệ thống GD cũng như phụ huynh HS, các cơ quan sở tại phải có tầm nhìn xa và quyết tâm cao để thực hiện.

Nhận định về các thách thức đối với việc triển khai các HĐTN trong thời gian tới, PGS.TS Trịnh Đình Tùng chia sẻ: Hiện nay, một bộ phận không nhỏ GV chưa nhận thức đầy đủ về bản chất cũng như sự cần thiết của HĐTN trong dạy học Lịch sử.

Do chưa được tập huấn chu đáo về hoạt động này nên GV còn lúng túng trong việc xác định hình thức, nội dung, phương thức tổ chức của HĐTN. Thói quen cũ trong dạy học Lịch sử cũng là sức cản trong việc tổ chức các HĐTN theo hướng tiếp cận năng lực, phát huy tính tích cực, chủ động của người học.

HS, phụ huynh HS và thậm chí cả cán bộ QLGD các cấp chưa được tiếp cận với các hình thức HĐTN, ít được trải nghiệm để nhận ra những tác động tích cực của hoạt động này đối với sự hình thành, phát triển năng lực, phẩm chất của người học nên chưa tạo được động lực hoạt động tích cực và đồng bộ.

Sự nhìn nhận lệch lạc của một bộ phận HS và phụ huynh HS đối với bộ môn Lịch sử cũng ảnh hưởng xấu đến việc thực hiện những HĐTN có chủ đề lịch sử, nhất là khi bộ môn Lịch sử trong Chương trình GDPT mới cấp THPT vẫn xác định là môn học mà học sinh được lựa chọn. Một số trường THPT còn hạn chế về điều kiện cơ sở vật chất cũng như kinh phí để tổ chức thực hiện các HĐTN.

Để triển khai tốt HĐTN trong nhà trường thì công tác chuẩn bị, tập huấn cho GV cũng như CBQL về yêu cầu, hình thức cũng như phương thức thực hiện hoạt động này phải được tổ chức một cách nghiêm túc với những cách thức phù hợp, tiết kiệm chi phí nhưng hiệu quả.

Có thể tổ chức cho đội ngũ cốt cán của các trường được trao đổi, học tập kinh nghiệm của một số trường đã tổ chức tốt HĐTN. Thành lập CLB Lịch sử để tập hợp những HS có năng khiếu hoạt động phong trào, hoạt động nghệ thuật và yêu thích lịch sử để làm nòng cốt cho các HĐTN có chủ đề, nội dung lịch sử.

Đồng thời nhà trường cũng cần chú ý đến việc tổ chức kết nối, phối hợp tốt hoạt động của GV các bộ môn, các đoàn thể trong nhà trường với phụ huynh HS cũng như với chính quyền và các cơ quan khác ở địa phương. Ngoài ra, việc tăng cường trang thiết bị, cơ sở vật chất và kinh phí phục vụ cho HĐTN cũng là một yếu tố rất cần thiết.
>>> XEM THÊM: Cách tạo đề thi trắc nghiệm môn Sử lớp 8 học kỳ I

--------------------------------------------
AZtest là hệ thống tạo lập website thi trắc nghiệm trực tuyến do
 CÔNG TY TNHH PHÁT TRIỂN VÀ DỊCH VỤ NGUỒN MỞ THUẬN ĐỨC phát triển. Với AZtest, người dùng có thể dễ dàng sở hữu một website tổ chức ôn tập, thi trắc nghiệm trực tuyến hoàn toàn miễn phí, độc lập, được cá nhân hóa theo yêu cầu của người quản trị.

Liên hệ hotline 02337774455 (Ext 3) hoặc Fanpage https://m.me/aztest.vn để được tư vấn trực tiếp bởi đội ngũ kỹ thuật viên của AZtest. 

>>> Nguồn: https://aztest.vn/news/tin-tuc-giao-duc/nhung-hieu-lam-ve-hoat-dong-trai-nghiem-trong-day-hoc-lich-su-601.html

Nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Một số phương pháp giúp nâng cao hiệu quả dạy học tiếng Anh

Tiếng Anh là một môn quan trọng trong chương trình của các cấp học. Việc học tốt bộ môn này ngay từ đầu sẽ mở ra những cơ hội tốt cho học sinh trong tương lai. Vì vậy giáo viên cần có những phương pháp dạy học thích hợp, hiệu quả. Hãy cùng tham khảo những phương pháp đã được áp dụng trong thực tế sau đây. Các phương pháp dạy học tiếng Anh hiệu quả 1. Luyện tiếng Anh với giáo viên bản ngữ Nhằm rèn luyện kỹ năng giao tiếp tiếng Anh cho học sinh, từ đầu tháng 10-2018, trường THPT Pleiku đã mời thầy Jack Brennan Moloney, người Anh về giảng dạy ngoại khóa tại trường. Cách làm mới này bước đầu nhận được sự đồng tình ủng hộ của phụ huynh, học sinh và giáo viên. Thầy giáo Jack Brennan Moloney giảng dạy tại trường THPT Pleiku Năm học 2018- 2019, Trường THPT Pleiku có 3 lớp dạy môn tiếng Anh theo chương trình thí điểm, đó là 10D1, 11D1 và 12D1. Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định, mỗi tuần học sinh những lớp này học 4 tiết môn tiếng Anh (kể cả chương trình tự chọn). Gia Lai là tỉnh miề

Người dùng sẽ có những lợi thế nào khi sử dụng hình thức thi trắc nghiệm online

Hình thức thi trắc nghiệm online ngày càng được áp dụng rộng rãi bởi có nhiều ưu điểm hơn so với hình thức trắc nghiệm trên giấy. Để biết thêm những lợi thế của hình thức thi trắc nghiệm online, các bạn hãy cùng tìm hiểu bài viết dưới đây. Lợi thế của hình thức thi trắc nghiệm online 1. Biên soạn đề thi nhanh chóng và quản lý được số lượng lớn đề thi Việc biên soạn được những bộ đề thi, đặc biệt là đề thi trắc nghiệm sẽ tiêu tốn rất nhiều thời gian của giáo viên từ khâu xây dựng nội dung câu hỏi, sắp xếp, bố trí hệ thống câu hỏi và đáp án để có được những bộ đề khác nhau. Biên soạn đề thi nhanh chóng và quản lý được số lượng đề thi lớn Tuy nhiên với hình thức  thi trắc nghiệm online  của AZtest bạn sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian. Dựa trên câu hỏi và  ma trận mà giáo viên nhập, hệ thống sẽ xáo trộn để tạo ra nhiều đề thi nhất có thể nhưng vẫn đảm bảo được ma trận chung, chất lượng và tính khách quan của đề thi. 2. Đảm bảo tính chính xác trong khâu chấm bài

Thực hiện tốt bài dạy thực hành Vật lý trong điều kiện cơ sở vật chất hạn chế

Thầy Lê Phú Hữu – giáo viên Trường THPT Phú Điền, Đồng Tháp - chia sẻ phương pháp giảng dạy bài thực hành “Xác định suất điện động và điện trở trong của một pin điện hóa” – một bài thực hành được cho là khá khó đối với cả thầy và trò. Giải pháp có thể áp dụng chung cho giảng dạy các bài thí nghiệm thực hành trong chương trình Vật lí phổ thông. Thực hiện tốt bài dạy thực hành Vật lý trong điều kiện cơ sở vật chất hạn chế Hướng dẫn kĩ lý thuyết thực hành, kĩ năng sử dụng thiết bị và cách lắp mạch điện Do cơ sở vật chất của trường chỉ có một phòng thực hành lý, nên cần đăng kí đúng lịch để các giáo viên trong tổ thỏa thuận lịch thực hành phù hợp mà không trùng lịch giữa các lớp. Bài thực hành này được chia làm 2 tiết. Ở tiết thứ nhất sẽ tiến hành dạy lý thuyết thực hành. Trong tiết này, nên chú ý giảng dạy kĩ để học sinh nắm được những nội dung cơ bản sau: TG